Το 2ο Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Πελοποννήσου-Καλαμάτας που πραγματοποιείται αυτή την εβδομάδα και ξεκίνησε στις 20 Ιανουαρίου φιλοξένησε με την υποστήριξη της Νορβηγικής Πρεσβείας και του Νορβηγικού Ινστιτούτου Αθήνας ένα πολύ ιδιαίτερο αφιέρωμα στο Νορβηγικό Εθνογραφικό Ντοκιμαντέρ και την Οπτική Ανθρωπολογία, έναν χώρο που πλέον συγκεντρώνει ιδιαίτερη προσοχή τόσο από το χώρο της Ανθρωπολογίας από το οποίο ξεκίνησε και γενικότερα των κοινωνικών επιστημών όσο και από αυτόν του κινηματογράφου.
Ένα κινηματογραφικό πεδίο που τα τελευταία χρόνια αρχίζουμε να γνωρίζουμε όλο και καλύτερα με την σταθερή παρουσία του Φεστιβάλ Εθνογραφικού Κινηματογράφου της Αθήνας.
Για το αφιέρωμα αυτό παραβρέθηκαν στο φεστιβάλ οι ανθρωπολόγοι Frode Storaas από τη Νορβηγία και Martin Gruber από τη Γερμανία, οι οποίοι παρουσίασαν τις ταινίες τους στο αφιέρωμα ενώ το κοινό είχε την τύχη να παρακολουθήσει και δύο πολύ ενδιαφέροντα σεμινάρια για τη «Συμμετοχική εθνογραφική παραγωγή ντοκιμαντέρ» από τον πρώτο και για την «Οπτική ανθρωπολογία και πολιτιστική κληρονομιά» από τον δεύτερο.
Ο συνεργάτης μας και ανθρωπολόγος Κωνσταντίνος Αϊβαλιώτης, ιδρυτής και διευθυντής του Φεστιβάλ Εθνογραφικού Κινηματογράφου συνάντησε τους δύο καλεσμένους του αφιερώματος και συζήτησαν για την Ανθρωπολογία, τη χρήση των οπτικοακουστικών μέσων στις κοινωνικές επιστήμες αλλά και το ρόλο των φεστιβάλ σε αυτή τη νέα κατάσταση.
Όπως έχουμε σημειώσει πολλές φορές μέσα από τις δράσεις μας ο αποκαλούμενος εθνογραφικός κινηματογράφος ακροβατούσε πάντα ανάμεσα σε δύο ταυτότητες, αυτή του ντοκιμαντέρ και αυτή του κλάδου της Ανθρωπολογίας που ονομάζουμε «Οπτική Ανθρωπολογία». Από τα πρώτα χρόνια που εμφανίστηκε ο κινηματογράφος που σχεδόν συνέπεσε με τη σύσταση του επιστημονικού χώρου που ονομάζουμε Κοινωνική Ανθρωπολογία στα τέλη του 19ου αιώνα, αυτές οι δύο ταυτότητες πορεύονται και διαμορφώνονται παράλληλα.
Είναι ξεκάθαρο επίσης ότι τα τελευταία χρόνια, ο εθνογραφικός κινηματογράφος έχει συγκεντρώσει ιδιαίτερη προσοχή από πολλές πλευρές της ακαδημαϊκής κοινότητας, ακόμα και εκτός της κοινωνικής ανθρωπολογίας αλλά και από την άλλη πλευρά της 'εξίσωσης' που αφορά τον κινηματογράφο αλλά και άλλες μορφές τέχνης όπως οι εικαστικές. Η τάση αυτή αναδεικνύεται τόσο από τον πολλαπλασιασμό μεταπτυχιακών προγραμμάτων και ταινιών που δημιουργούνται μέσα στα πανεπιστήμια, όσο και από την αύξηση της συμμετοχής ταινιών, που χαρακτηρίζονται ως εθνογραφικές, σε αναγνωρισμένα κινηματογραφικά φεστιβάλ του κόσμου για αναφέρω ορισμένα μόνο παραδείγματα.
Χάρηκα πάρα πολύ λοιπόν όταν διάβασα ότι ένα άλλο φεστιβάλ αποφάσισε να πραγματοποιήσει ένα αφιέρωμα που αφορούσε τον εθνογραφικό κινηματογράφο, μιας και είναι μάλλον μια από τις ελάχιστες φορές που γίνεται στην Ελλάδα εκτός της δικής μας προσπάθειας και μάλιστα σε δυο ανθρωπολόγους που είχα την τύχη να γνωρίζω το έργο τους. Τον Martin Gruber τον γνώρισα το 2012 όταν και είχα δει την ταινία του «Our Missionaries» που τελικά προβάλαμε και στο φεστιβάλ μας το 2013 ενώ τον Frode Storaas είχα την τύχη να τον γνωρίσω σε ένα συνέδριο για την οπτική ανθρωπολογία την ίδια χρονιά.
Με αφορμή λοιπόν το αφιέρωμα, για το οποίο η διευθύντρια του φεστιβάλ Τζίνα Πετροπούλου ήταν ιδιαιτέρως χαρούμενη αφού όπως μου είπε είναι ένας χώρος που αξίζει να ανακαλύψουμε ακόμα περισσότερο, και την παρουσία τους στην Ελλάδα μίλησα με τους δυο καλεσμένους για μερικά από τα καίρια ζητήματα που θέτει η αλλαγή της χρήσης των οπτικοακουστικών μέσων από τις κοινωνικές επιστήμες, την αναγκαία εξωστρέφεια που πρέπει να ακολουθήσει η ακαδημαϊκή κοινότητα αλλά και το ρόλο των φεστιβάλ σε αυτή τη διαδικασία. Κ.Α.
Πηγή
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου