Στις 19-7-2018 (ΦΕΚ Α 133/19-7-2018) δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως ο νόμος 4555/2018, γνωστός ως "Κλεισθένης", που επιφέρει αλλαγές στην οργάνωση των ΟΤΑ Α' και Β' βαθμού σε σχέση με το προηγούμενο πρόγραμμα "Καλλικράτης" (νόμος 3852/2010).
Ωστόσο αν και ο Υπουργός Εσωτερικών είχε εξαγγείλει πριν από ένα χρόνο τις προθέσεις του για αλλαγές στην τοπική αυτοδιοίκηση, είχε δηλαδή όλο τον χρόνο προκειμένου να καταρτίσει ένα αυτοτελές νομοθέτημα για την τοπική αυτοδιοίκηση, τελικά με τον ν. 4555 (ένα νομοθέτημα 283 άρθρων και 124 σελίδων) ως επί το πλείστον αντικαθιστά και τροποποιεί διατάξεις του 3852/2010. Με απλά λόγια δηλαδή ο ν. 3852/2010 διατηρείται σαν νομοθέτημα με πολλές όμως τροποποιήσεις. Σημειώνω ότι κατά τις συζητήσεις στην Βουλή για την ψήφιση του νομοσχεδίου εισηγήτρια ήταν και η Κορίνθια βουλευτής Μαρία Θελερίτη. Νομοτεχνικά διατηρώ τις ενστάσεις μου για την χρησιμότητα αυτής της επιλογής, αφού θεωρώ ότι ένα νομοθέτημα που θα αντικαθιστούσε εξ ολοκλήρου τον 3852/2010 θα ήταν καλύτερη λύση.
Επί της ουσίας τώρα χρήσιμο θεωρώ να αναφέρω ορισμένες σημαντικές προβλέψεις του "Κλεισθένη" για τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης Α' βαθμού επικεντρώνοντας την προσοχή στον Δήμο Κορινθίων. Μεταξύ άλλων λοιπόν προβλέπονται τα εξής:
-Ο νέος νόμος κατατάσσει τους Δήμους της χώρας σε κατηγορίες με βάση τον πληθυσμό τους, τα ιδιαίτερα γεωμορφολογικά χαρακτηριστικά τους, τα βασικά χαρακτηριστικά της οικονομικής δραστηριότητας εντός των ορίων τους, το βαθμό αστικοποίησής τους, την ένταξή τους ή μη σε ευρύτερα πολεοδομικά συγκροτήματα
μητροπολιτικού χαρακτήρα και τη θέση τους στη διοικητική διαίρεση της χώρας. Ο δήμος μας λοιπόν εντάσσεται στην δεύτερη κατηγορία ήτοι στους Μεγάλους Ηπειρωτικούς Δήμους και Δήμους Πρωτευουσών Νομών. Στην κατηγορία αυτή υπάγονται όλοι οι ηπειρωτικοί δήμοι, καθώς και οι δήμοι της Περιφέρειας Κρήτης
και της Περιφερειακής Ενότητας Ευβοίας, με πληθυσμό άνω των 25.000 κατοίκων, με βάση τα στοιχεία μόνιμου πληθυσμού της τελευταίας απογραφής της Ελληνικής
Στατιστικής Αρχής, καθώς και οι δήμοι που αποτελούν πρωτεύουσα νομού, περιλαμβανομένων και των νησιωτικών νομών.
-Ο δήμαρχος και οι δημοτικοί σύμβουλοι, οι σύμβουλοι κοινοτήτων με μόνιμο πληθυσμό άνω των τριακοσίων (300) κατοίκων και οι πρόεδροι των κοινοτήτων
με μόνιμο πληθυσμό έως τριακοσίων (300) κατοίκων, εκλέγονται ΠΛΕΟΝ κάθε τέσσερα (4) χρόνια με άμεση, καθολική και μυστική ψηφοφορία.
Η εκλογή τους στα ανωτέρω αξιώματα γίνεται τη δεύτερη Κυριακή του μηνός Οκτωβρίου, κάθε τέταρτο έτος.
Σε περίπτωση που δεν έχει αναδειχθεί επιτυχών συνδυασμός (Α΄ γύρος), η ψηφοφορία επαναλαμβάνεται την επόμενη Κυριακή, στα ίδια εκλογικά τμήματα, με τις ίδιες εφορευτικές επιτροπές, τους ίδιους αντιπροσώπους της δικαστικής αρχής και τους ίδιους εφόρους αντιπροσώπων (Β΄ γύρος).
Η εγκατάσταση των αρχών θα γίνεται την 1η Ιανουαρίου του επόμενου έτους από τη διεξαγωγή των εκλογών και η θητεία τους θα λήγει την 31η Δεκεμβρίου του τέταρτου έτους.
Πρέπει να αναφέρω ωστόσο ότι οι επόμενες αυτοδιοικητικές εκλογές (Α' και Β' βαθμού) κατ' εξαίρεση θα διεξαχθούν τον Μάϊο του 2019 παράλληλα με την εκλογή των αντιπροσώπων της Ελλάδας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
-Χρήσιμη είναι η αναφορά στην διάταξη περί ασυμβιβάστου λόγω οφειλών σύμφωνα με την οποία: Δεν μπορούν να είναι δήμαρχοι, δημοτικοί σύμβουλοι,σύμβουλοι ή πρόεδροι κοινότητας εκείνοι που είναι, από οποιαδήποτε αιτία, οφειλέτες του οικείου δήμου, των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου αυτού, των κοινωφελών επιχειρήσεών του καθώς και της δημοτικής επιχείρησης ύδρευσης και αποχέτευσης του (Δ.Ε.Υ.Α.), εφόσον η συνολική οφειλή τους υπερβαίνει το ποσό των πεντακοσίων (500) ευρώ. Αν οφειλέτης του δήμου ή των νομικών προσώπων της παραγράφου 1 εκλεγεί δήμαρχος, δημοτικός σύμβουλος ή σύμβουλος κοινότητας, οφείλει να εξοφλήσει την οφειλή του, εφόσον αυτή υπερβαίνει το ποσό των πεντακοσίων (500) ευρώ, έως την ημέρα εγκατάστασης των νέων δημοτικών αρχών. Αν τα προαναφερόμενα πρόσωπα γίνουν οφειλέτες του δήμου ή των ανωτέρω νομικών προσώπων μετά την εκλογή τους, οφείλουν να εξοφλήσουν την οφειλή τους μέσα σε προθεσμία δύο (2) μηνών, αφότου κατέστη οριστική η βεβαίωση της οφειλής και έλαβαν γνώση αυτής ή σε περίπτωση άσκησης ενδίκων βοηθημάτων, αφότου εκδόθηκε τελεσίδικη δικαστική απόφαση. Αν η εξόφληση των οφειλών του άρθρου αυτού δεν γίνει μέσα στην ανωτέρω προθεσμία, εκτός από την περίπτωση διακανονισμού της οφειλής, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία, εκπίπτουν από το αξίωμά τους.
- Ο αριθμός των υποψήφιων δημοτικών συμβούλων από κάθε φύλο ανέρχεται σε ποσοστό σαράντα τοις εκατό (40%), τουλάχιστον, του συνολικού αριθμού των υποψηφίων του οικείου συνδυασμού.
-Επί του αριθμού των ψήφων κάθε εκλογέα ορίζεται ότι: Για την εκλογή δημοτικών συμβούλων, σε δήμους που αποτελούν ενιαία εκλογική περιφέρεια, ο εκλογέας μπορεί να εκφράσει την προτίμησή του υπέρ ενός ή δύο ή τριών υποψηφίων. Για την εκλογή των δημοτικώνσυμβούλων σε δήμους που αποτελούνται από περισσότερες εκλογικές περιφέρειες, ο εκλογέας μπορεί να εκφράσει την προτίμησή του υπέρ ενός ή δύο ή τριών υποψηφίων της εκλογικής περιφέρειας στους εκλογικούς καταλόγους της οποίας είναι γραμμένος και υπέρ ενός υποψηφίου σε μία από τις άλλες εκλογικές περιφέρειες του οικείου δήμου. Στις μονοεδρικές, διεδρικές και τριεδρικές εκλογικές περιφέρειες ο εκλογέας μπορεί να εκφράσει την προτίμησή του μόνον υπέρ ενός υποψηφίου
της εκλογικής περιφέρειας στους εκλογικούς καταλόγους της οποίας είναι γραμμένος και υπέρ ενός υποψηφίου σε μία από τις άλλες εκλογικές περιφέρειες του οικείου δήμου. Για την εκλογή συμβουλίων κοινότητας άνω των τριακοσίων (300) κατοίκων, ο εκλογέας μπορεί να εκφράσει την προτίμησή του υπέρ ενός (1) υποψηφίου συμβούλου κοινότητας στις κοινότητες που εκλέγουν πενταμελή Συμβούλια και έως δύο (2) υποψηφίων συμβούλων κοινότητας στις κοινότητες που εκλέγουν επταμελή, ενδεκαμελή ή δεκαπενταμελή Συμβούλια. Για τον υποψήφιο δήμαρχο και τον υποψήφιο πρόεδρο συμβουλίου κοινότητας άνω των τριακοσίων (300) κατοίκων, δεν απαιτείται σταυρός προτίμησης και αν σημειωθεί δεν συνεπάγεται ακυρότητα του ψηφοδελτίου.
-Πολύ σημαντικές είναι οι προβλέψεις βάσει των οποίων προωθείται η αναλογικότητα στην συγκρότηση των δημοτικών συμβουλίων. Ειδικότερα ορίζεται (αναφορικά με το σύστημα κατανομής των εδρών) πως: Το σύνολο των εδρών του δημοτικού συμβουλίου κατανέμεται στους συνδυασμούς που έλαβαν μέρος στις εκλογές, ανάλογα με τον αριθμό των έγκυρων ψηφοδελτίων που έλαβαν στον Α΄ γύρο.
Η αναλογική κατανομή των εδρών γίνεται ως εξής: Το σύνολο των έγκυρων ψηφοδελτίων που έλαβαν, σε όλα τα εκλογικά τμήματα δήμου, αθροιστικά όλοι οι
συνδυασμοί που συμμετείχαν στις εκλογές διαιρείται με τον αριθμό των εδρών που αντιστοιχούν σε κάθε δημοτικό συμβούλιο και το πηλίκο αυξημένο κατά μία
μονάδα, παραλειπομένου του κλάσματος, αποτελεί το εκλογικό μέτρο. Ο αριθμός των έγκυρων ψηφοδελτίων κάθε συνδυασμού διαιρείται στη συνέχεια με το εκλογικό μέτρο και καθένας τους καταλαμβάνει τόσες έδρες όσο και το ακέραιο πηλίκο της διαίρεσης. Αν οι έδρες που καταλαμβάνουν οι συνδυασμοί που συμμετέχουν στην κατανομή με την προηγούμενη διαδικασία είναι λιγότερες από τις προς διάθεση, όσες απομένουν κατανέμονται ανά μία μεταξύ όλων των συνδυασμών, είτε έλαβαν έδρα κατά το προηγούμενο εδάφιο είτε όχι, ανάλογα με τα αχρησιμοποίητα υπόλοιπά τους.
Αν οι συνδυασμοί αυτοί ή μερικοί από αυτούς έχουν ίσο αριθμό αχρησιμοποίητων υπολοίπων, διεξάγεται κλήρωση από το αρμόδιο δικαστήριο. Αν μετά την κατανομή των εδρών με βάση τα αχρησιμοποίητα υπόλοιπα παραμένουν αδιάθετες έδρες, κατανέμονται ανά μία, ανάλογα με το συνολικό αριθμό των έγκυρων ψηφοδελτίων του συνδυασμού. Σε περίπτωση ίσου αριθμού έγκυρων ψηφοδελτίων δύο ή και περισσότερων συνδυασμών, διενεργείται μεταξύ τους κλήρωση από το αρμόδιο δικαστήριο.
-Επί της περίπτωσης μη εκλογής Δημάρχου από την πρώτη Κυριακή ορίζεται πως: Αν κανένας συνδυασμός δεν συγκεντρώσει την απόλυτη πλειοψηφία του συνολικού αριθμού των έγκυρων ψηφοδελτίων, η ψηφοφορία επαναλαμβάνεται την επόμενη
Κυριακή (Β΄ γύρος), ανάμεσα μόνο στους υποψήφιους δημάρχους των δύο συνδυασμών που έλαβαν τις περισσότερες ψήφους.
Επιτυχών θεωρείται ο υποψήφιος δήμαρχος και ο συνδυασμός του που συγκέντρωσε στην επαναληπτική ψηφοφορία την απόλυτη πλειοψηφία ολόκληρου του αριθμού των έγκυρων ψηφοδελτίων. Αν στην επαναληπτική ψηφοφορία οι δύο συνδυασμοί
ισοψηφήσουν, το αρμόδιο πρωτοδικείο διενεργεί κλήρωσηγια την ανάδειξη του επιτυχόντος συνδυασμού.
2. Σε περίπτωση ισοψηφίας στην πρώτη θέση κατά την αρχική ψηφοφορία (Α΄ γύρος) δύο ή περισσότερων συνδυασμών, στην επαναληπτική ψηφοφορία μετέχουν
οι υποψήφιοι δήμαρχοι όλων των συνδυασμών που ισοψήφησαν στην πρώτη θέση. Η παράγραφος αυτή εφαρμόζεται και αν στην αρχική ψηφοφορία (Α΄ γύρος)
μετείχαν μόνο δύο συνδυασμοί που ισοψήφισαν.
3. Σε περίπτωση ισοψηφίας στη δεύτερη θέση κατά την αρχική ψηφοφορία δύο ή περισσότερων συνδυασμών, στην επαναληπτική μετέχουν ο υποψήφιος δήμαρχος
του πρώτου σε αριθμό έγκυρων ψηφοδελτίων συνδυασμού και οι υποψήφιοι δήμαρχοι των συνδυασμών που ισοψήφησαν στη δεύτερη θέση.
4. Στις περιπτώσεις των παραγράφων 2 και 3, επιτυχών θεωρείται ο υποψήφιος δήμαρχος και ο συνδυασμός του που έλαβαν στην επαναληπτική ψηφοφορία τη σχετική πλειοψηφία.
Αν στην ψηφοφορία αυτή ισοψηφήσουν δύο υποψήφιοι δήμαρχοι, το αρμόδιο δικαστήριο διενεργεί κλήρωση για την ανάδειξη του επιτυχόντος δημάρχου και του
συνδυασμού του.
5. Όλοι οι τακτικοί και αναπληρωματικοί σύμβουλοι εκλέγονται με βάση την πρώτη ψηφοφορία (Α΄ γύρος), σύμφωνα με τους σταυρούς προτίμησης που έλαβε καθένας
στην ψηφοφορία αυτή, όπως ορίζεται στα επόμενα άρθρα.
-Τέλος στο άρθρο 30 του ν. 4555/2018 ορίζεται ο τρόπος ο τρόπος κατανομής των εδρών του δημοτικού συμβουλίου ανά εκλογική περιφέρει.
Συμπερασματικά από τα παραπάνω γίνεται σαφές ότι: α) η Δημοτική Αρχή πλέον θα εκλέγεται ανά τέσσερα χρόνια, β) ο Δήμαρχος θα εκφράζει μεν την πλειοψηφία των εκλογέων, όμως αυτό δεν θα σημαίνει αυτόματα, ότι θα έχει ΚΑΙ την πλειοψηφία του δημοτικού συμβουλίου "δική" του. Ενδέχεται δηλαδή οι σύμβουλοι που εκλέχθησαν με την παράταξη του να αποτελούν την μειοψηφία στο δημοτικό συμβούλιο. Προσωπικά αν και είμαι υπέρ της αναλογικότητας και των συνεργασιών δεν ξέρω πόσο και κατά ποιον τρόπο θα δουλέψει το σύστημα αυτό. Πέραν των προφανών συμφωνιών που θα προκύψουν, μέλημα του κάθε Δημάρχου θα αποτελεί πλέον να προσεταιρίζεται πρώην αντιπάλους του, προκειμένου να έχει την δυνατότητα να λαμβάνει αποφάσεις και να υλοποιεί το πρόγραμμα του. Σαν σκέψη το παραπάνω είναι σωστό στην πράξη όμως ενδέχεται σειρά από έργα να μην προχωρούν λόγω μικροπολιτικών σκοπιμοτήτων και έτσι η τοπική αυτοδιοίκηση να υποβαθμίζεται μαζί φυσικά με την ποιότητα ζωής των δημοτών. Μακάρι να διαψευσθώ.
Αναστάσιος Γ. Ηλίας
Δικηγόρος Αθηνών
Υπ. ΔΝ Νομικής Σχολής Αθηνών
Πηγή
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου